Een tweede recordjaar op rij
Het totale gewicht aan ingezamelde elektro en lampen stijgt opnieuw.
11,1 kg per persoon, zoveel oude toestellen en lampen bracht de gemiddelde Belg in 2021 naar een Recupel-punt. Dat is een stijging van maar liefst 3,7% tegenover 2020, het vorige recordjaar. Voor de tweede keer op rij was er sprake van een corona-opruimeffect. Ook de bedrijven schoten in het tweede coronajaar in actie. In 2021 steeg het totale gewicht van afgedankte professionele apparaten met bijna 50%. Een gelijkaardig effect zien we bij de ingezamelde lampen. Bij het uitbreken van de coronacrisis werden er aanvankelijk minder projecten uitgevoerd om oude verlichting te vervangen. In 2021 kwamen die activiteiten opnieuw op gang, waardoor het ingezamelde gewicht aan oude lampen met 14% toenam.
ingezameld in 2021
Een stijging van 3,7%
Als we het volume (in ton)
per categorie bekijken, ziet dat er als volgt uit:
Groot wit
(bv. wasmachines)
Koel-vries
(bv. koelkasten)
Lampen
Overige
(van gsm’s tot grasmaaiers)
Rookmelders
Televisies & monitoren
Professionele apparaten
Het ingezamelde gewicht stijgt, maar het aantal ingezamelde apparaten daalt: met 6,3% ten opzichte van 2020.
ingezameld in 2021
Een daling van 6,3%
Als we dit per categorie in eenheden
bekijken, ziet dat er als volgt uit:
Groot wit
(bv. wasmachines)
Koel-vries
(bv. koelkasten)
Lampen
Overige
(van gsm’s tot grasmaaiers)
Rookmelders
Televisies &
monitoren
Het inzamelpercentage vergelijkt de hoeveelheid elektr(on)ische apparaten die nieuw op de markt komen met de hoeveelheid die ingezameld wordt op basis van gewicht. Daarvoor rapporteren actoren in de volledige e-wasteketen hoeveel toestellen ze op de markt brachten, inzamelen of verwerken en wat hun bestemming is. In 2020 ging het in totaal over ruim 159.000 ton, zo blijkt uit de cijfers van het rapporteringsplatform BeWeee. Dat is de optelsom van de aangiftes via Recupel en de bijna 36.000 ton die bedrijven rechtstreeks bij BeWeee aangaven.
Zo komen we voor 2020 uit op een inzamelpercentage van 54,8%. Daarmee doen we 8% beter dan in 2017, maar het is nog een eind verwijderd van de Europese doelstelling van 65%. Resultaten voor 2021 zijn nog niet beschikbaar. Die worden in het najaar van 2022 gepubliceerd op de website van BeWeee.
Belangrijke kanttekening: er komt een steeds groter volume aan elektr(on)ische apparaten op de markt. Alleen al de laatste vijf jaar ging het om een stijging van 10%. Dat maakt de uitdaging om het inzamelpercentage van 65% te behalen nog groter.
*(cijfers zonder zonnepanelen: die vallen niet onder Recupel, wel onder PV Cycle)
Hergebruik is een hoogwaardige ecologische oplossing voor afgedankte toestellen en heeft ook nog eens aanzienlijke sociale voordelen. De organisatie van hergebruik creëert werkgelegenheid, vooral voor mensen met een afstand tot de reguliere arbeidsmarkt, en zorgt voor een betaalbaar aanbod voor mensen met een laag inkomen. Daarom is het goed dat er vanuit verschillende hoeken steeds meer aandacht wordt besteed aan hergebruik. In totaal werd in 2021 3.759.428 kilogram hergebruikt.
© Jasper Leonard
De kringloopwinkels en hergebruikcentra konden in 2021 meer dan anderhalf miljoen kilogram oud elektro nakijken, waar mogelijk herstellen en opnieuw in omloop brengen.
Een aantal van onze charter-ophalers, zoals Out of Use en CTG, organiseren ook hergebruik voor de toestellen die ze inzamelen, goed voor 1.195.668 kilogram in het afgelopen jaar.
©Adobe Stock
Meer en meer van onze leden, de producenten en distributeurs van elektro, stappen mee in het hergebruikverhaal. In 2021 brachten zij zelf 906.242 kilogram aan afgedankte of geretourneerde toestellen opnieuw op de markt.
Daarmee doen we 1% beter dan in 2020. Onze verwerkers konden 79,8% van de ingezamelde toestellen en lampen recycleren tot bruikbare grondstoffen. Daarnaast werd 12,5% verbrand om energie op te wekken. En ten slotte werd nog 1,4% gerecupereerd als ‘hulpstof’ voor de ondersteuning van andere processen.
Per categorie ziet dat er als volgt uit:
Recyclageparken vormen een essentiële draaischijf in een circulaire economie. Verspreid over België kan je op 544 locaties terecht.
Winkels die elektr(on)ische apparaten verkopen, zijn wettelijk verplicht om ook vergelijkbare afgedankte toestellen van klanten terug te nemen voor verwerking. Ze kunnen zich daarvoor laten registreren als collectiepunt. Zo vind je er in België 11.697. Daarvan hebben nog eens 2.984 winkels ook een RecyclePunt: handige containers om kleine elektro en lampen in te zamelen.
Hergebruik is de beste optie voor apparaten die je niet meer nodig hebt maar die wel nog werken of hersteld kunnen worden. Daarvoor kan je terecht in een hergebruikcentrum, waar eventuele reparaties worden uitgevoerd en de toestellen worden klaargemaakt voor verkoop in een kringloopwinkel. In 2021 werkte Recupel samen met 29 hergebruikcentra.
In 2021 konden we een beroep doen op een netwerk van 88 chartristen, waarvan 75 charter-ophalers en 13 charter-verwerkers. Bedrijven kunnen rechtstreeks naar zo een chartrist stappen om hun afgedankte elektro te verwerken.